Câu chuyện về các nốt nhạc: Đồ Rê Mi hay C D E?

Khi bắt đầu học nhạc, chắc hẳn bạn đã từng thắc mắc: Tại sao có lúc người ta dùng Đồ Rê Mi, có lúc lại viết là C D E? Hai hệ thống này khác gì nhau và mình nên học cái nào trước?

Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hai “ngôn ngữ” phổ biến trong âm nhạc: Solfège (Đồ Rê Mi) và Letter Names (C D E), cũng như lý do vì sao ở Việt Nam, hệ thống solfège được ưa chuộng hơn.

1. Hai cách đặt tên cho cùng một bộ nốt nhạc

Âm nhạc phương Tây có 7 nốt nhạc cơ bản, được lặp lại theo từng quãng tám. Hai hệ thống phổ biến nhất để gọi tên chúng là:

Ví dụ:

• Đồ = C
• Rê = D
• …
• Si = B

Cả hai đều biểu thị cùng một loạt nốt, chỉ khác cách gọi. Việc hiểu được cả hai giúp bạn dễ dàng đọc bản nhạc, chơi đàn, học thanh nhạc hoặc viết hợp âm.

2. Nguồn gốc lịch sử của hai hệ thống

🟣 Solfège (Đồ Rê Mi)

Xuất phát từ thế kỷ 11 tại châu Âu, nhờ một tu sĩ người Ý tên là Guido d’Arezzo. Ông dùng các âm đầu của bài thánh ca Ut queant laxis để đặt tên cho từng nốt. Ban đầu là:
Ut – Re – Mi – Fa – Sol – La – Si

Sau đó, “Ut” được đổi thành “Do” cho dễ hát hơn, và “Ti” được thêm vào để tránh nhầm lẫn giữa “Si” và “Sol” trong một số hệ thống.

Hệ thống này được gọi là solfège – rất hiệu quả trong việc luyện tai và học hát. Vì Pháp từng ảnh hưởng sâu rộng đến hệ thống giáo dục Việt Nam, Việt Nam sử dụng solfège như chuẩn giảng dạy trong nhà trường.

🔵 Letter Names (C D E…)

Hệ thống này xuất hiện từ thế kỷ 9 tại Đức, dùng chữ cái Latin để ký hiệu các nốt nhạc. Ban đầu chỉ có A – B – C – D – E – F – G, rồi lặp lại theo quãng tám.

Về sau, hệ thống này được quốc tế hoá và trở thành chuẩn toàn cầu trong ghi nhạc, ký hiệu hợp âm (chord), nhạc cụ hiện đại (piano, guitar…), các phần mềm âm nhạc và sách lý thuyết.

3. Dùng khi nào?

• Đồ Rê Mi: Dùng khi học thanh nhạc, luyện xướng âm, hoặc giảng dạy âm nhạc phổ thông.
• C D E: Dùng khi đọc sheet nhạc quốc tế, ghi hợp âm (C – G – Am – F), soạn nhạc bằng phần mềm hay chơi các nhạc cụ hiện đại.

4. Tại sao nên học cả hai?

Bạn không cần chọn một trong hai. Biết cả Đồ Rê Mi và C D E giống như bạn biết hai ngôn ngữ, giúp bạn dễ dàng:

• Giao tiếp với người học nhạc ở các quốc gia khác.
• Đọc và viết nhạc theo nhiều hệ thống.
• Học thanh nhạc và nhạc cụ dễ dàng hơn.

✅ Kết luận

“Đồ Rê Mi giúp bạn học hát – C D E giúp bạn chơi đàn và viết nhạc.”

Ở Việt Nam, phần lớn học sinh bắt đầu với Đồ Rê Mi. Tuy nhiên, nếu bạn muốn theo đuổi con đường âm nhạc bài bản hoặc quốc tế, hãy sớm làm quen với hệ C D E.